Diensten – Waar is dienst verricht? – NL btw-nummer gebruikt (maar ten onrechte afgegeven)

Sinds de wetswijziging van 2010 is het een stuk eenvoudiger geworden om vast te stellen waar een dienst voor de btw belastbaar is. Dat is zeker het geval bij diensten tussen ondernemers, die in verschillende landen zijn gevestigd (B2B). Bij B2B diensten kijkt men vanaf 2010 naar de vraag of de afnemer een ondernemer is en waar deze ondernemer gevestigd is. Op deze algemene regel kunnen uitzonderingen van toepassing zijn, maar die bespreken wij hier niet. Het ondernemerschap van de afnemer en de plaats van vestiging worden getoetst op grond van het btw-nummer van de afnemer. Indien een Nederlandse ondernemer een dienst verricht voor een ondernemer in Portugal (met een Portugees btw-nummer), wordt op basis van een wetsfictie deze dienst geacht in Portugal te zijn verricht zodat er ook Portugese btw is verschuldigd. Bovendien is het de Portugese ondernemer die de Portugese btw verschuldigd is, op grond van de verleggingsregeling.

Rechtbank Noord-Holland heeft uitspraak gedaan in een zaak waarbij een Nederlandse ondernemer diensten had ingekocht bij dienstverleners in andere lidstaten. Daarbij had de Nederlandse ondernemer ook zijn Nederlandse btw-nummer doorgegeven aan de dienstverleners. Dat leidt tot dan tot de uitkomst dat de diensten van de buitenlandse ondernemers in Nederland belast zijn en dat de Nederlandse ondernemer de Nederlandse btw moet aangeven in zijn btw-aangifte (op grond van de verleggingsregeling). Dit had die ondernemer nagelaten.

Wat deze zaak interessant maakt is dat naderhand blijkt dat de Nederlandse ondernemer geen ondernemer was tijdens de periode waarin de diensten zijn aangekocht. Wel was er eerder door toedoen van de Nederlandse ondernemer een btw-nummer afgegeven en dit btw-nummer was doorgegeven aan de dienstverrichters in het buitenland. Strikt formeel bezien is het btw-nummer ten onrechte afgegeven gegeven de afwezigheid van ondernemerschap voor de btw. De vraag voor de rechtbank was of er toch Nederlandse btw verschuldigd omdat het (onjuist afgegeven) Nederlandse btw-nummer nu eenmaal was afgegeven en ook gebruikt is. De rechtbank is van mening dat de Nederlandse ondernemer de btw verschuldigd is. Op grond van een andere wetsfictie wordt namelijk een rechtspersoon die een btw-nummer toegewezen heeft gekregen, geacht een ondernemer te zijn om zodoende de plaats van een dienst goed te kunnen vaststellen.

De ondernemer is het niet eens met deze uitspraak en is in hoger beroep gegaan. Het vermoeden is dat men verder wil laten toetsen of het hebben van een btw-nummer, ook al is dat ten onrechte afgegeven, tot dit oordeel kan leiden. Gegeven het feit dat er tot nu toe weinig is geprocedeerd op deze vraag, maakt deze zaak voor de praktijk erg interessant. Bovendien maakt deze zaak nog eens duidelijk dat het communiceren van het Nederlandse btw-nummer met buitenlandse dienstverleners direct btw-gevolgen kan oproepen. Deze communicatie dient dan ook zorgvuldig te worden afgewogen. Dat geldt ook bij de levering van goederen.

Tenslotte merken wij nog op dat deze ondernemer nog steeds geen recht op aftrek van de btw heeft. De wetsficties om te komen tot btw-heffing in Nederland zien alleen op het vaststellen van de plaats van dienst en hebben geen invloed op het recht op aftrek van btw.

Heeft u vragen over dit bericht of wilt u het onderwerp verder doorspreken, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen via info@vatpartners.com